Wat twee jaar geleden een utopie leek, is inmiddels binnen handbereik: het Haarlemse waternetwerk inzetten voor duurzame vrachtlogistiek. Dat het haalbaar is, bleek eind 2019 uit een grootschalig onderzoek van Hogeschool Inholland Haarlem. Inmiddels hebben diverse steden het idee omarmd en is het benodigde elektrische en emissievrije vrachtschip Green Wave in gebruik genomen. Dinsdag 10 november bracht het schip een bezoek aan Haarlem. Projectleider Giovanni Douven, docent-onderzoeker van het Inholland Business Research Centre hoopt dat dit eraan bijdraagt dat ook Haarlem zo snel mogelijk aan boord stapt: ‘We staan aan de vooravond van een zeer innovatieve ontwikkeling.’
De aanleiding voor het onderzoek ligt enerzijds in de grote verkeersdrukte in Haarlem, dat al jaren in de top-3 van filehoofdsteden staat. Anderzijds maken de duurzame ambities van de gemeente Haarlem om de binnenstad in 2025 emissievrij te hebben het noodzakelijk met alternatieve opties te komen. Douven: ‘In het verleden werden het Spaarne en de grachten al gebruikt voor vrachtvervoer. Nu zijn er wat grachten gedempt, maar de grachten liggen als een soort ringweg rondom de binnenstad en hebben daarmee een ideale ligging. Je kunt bijna op loopafstand in de buurt van de winkels komen zonder dat je herrie maakt of dieseldampen uitstoot. Tel daarbij op de goede vaarverbinding naar Amsterdam, waar ze overigens al bezig zijn om het waternetwerk in te zetten voor vrachtvervoer.’
Overtuigd van haalbaarheid
Douven is enthousiast en ambitieus over het project en heeft bovendien aangetoond dat het kansrijk is. ‘Ons onderzoek in 2019 bestond uit een elftal deelonderzoeken, uitgevoerd door onder meer studenten Business Studies, waarin ieder deel een stukje van de logistieke puzzel onder de loep heeft genomen. Eén van de studenten, Lars Broersen, deed zijn afstudeeronderzoek bij rederij Tesco, waar hij de logistieke en kostentechnische haalbaarheid van een elektrisch schip door de binnenstad heeft onderzocht. Na zijn afstuderen is hij direct door Tesco in dienst genomen, mede omdat zij op basis van het onderzoek overtuigd raakten van de mogelijkheden en haalbaarheid. Daarop hebben zij het elektrische vrachtschip Green Wave laten bouwen. Daarmee is wat vorig jaar alleen nog op papier bestond nu opeens binnen handbereik. De Green Wave wordt in Gent in gebruik genomen, maar gelukkig wilde Tesco de boot eerst naar Haarlem laten komen om nog maar eens te demonstreren: het kan!’
Zeer duurzame oplossing op lange termijn
‘Natuurlijk snap ik dat dit allemaal niet op één dag geregeld is en ik realiseer me dat deze wijze van vervoeren duurder is dan per vrachtauto maar het is op lange termijn een zeer duurzame oplossing. De benodigde investeringen zijn fors. Die zitten, naast het schip, ook in overslag-hubs in de binnenstad en de Waarderpolder. Vanuit die hubs kan het laatste stukje van de route met vrachtfiets, boot of andere elektrische vervoersmiddelen worden afgelegd. Er komen Europese subsidies vrij om dergelijke projecten te realiseren, daarmee kunnen de kostenverschillen worden overbrugd. Ik hoop dan ook dat het bezoek van de Green Wave aan Haarlem niet een eenmalig iets blijkt.’
Een weg die al open ligt
‘De gemeente is stapsgewijs onderweg richting een milieuzone voor het centraal stedelijk gebied en voor de hele stad geldt dat de verkeersdruk omlaag moet. Nu kan vracht gewoon onder de brug door, het is een weg die al open ligt! Bovendien heeft het onderzoek waardoor alles in gang is gezet híer plaatsgevonden. Ik ervaar het als een unicum dat het gezamenlijke onderzoeksproject van bedrijven, overheid en onderwijs nu daadwerkelijk uitgerold gaat worden in de wateren rondom grote steden en vind dit echt een kans die Haarlem niet mag laten liggen.’
Kijk voor meer informatie over het project ‘Duurzame Vrachtlogistiek over water’ op www.inholland.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/haarlem-duurzame-vrachtlogistiek-over-water
