Haarlem heeft sinds kort een stadswandeling met een reliëfkaart en QR-codes. Zo kunnen blinden en slechtzienden de route voelen en locatiebeschrijvingen via hun telefoon beluisteren. Een idee van Dominieke Bos.

Dankzij de reliëfkaart met QR-codes kunnen mensen met een visuele beperking de stadswandeling zelfstandig maken. En dat is bijzonder, weet de slechtziende Dominieke uit Heemstede. “Mijn grote hobby is stadswandelingen maken. Dan ben ik deels afhankelijk van mijn man. Hij vertelt bijvoorbeeld hoe een gebouw eruit ziet. Of hij maakt een foto en vertelt de rest thuis. Ik wist dat er reliëfkaarten bestaan van een aantal grote steden in Nederland. Zo is mijn idee ontstaan voor een Haarlemse stadswandeling met reliëfkaart.” Zij was nauw betrokken bij het project, dat is uitgevoerd door Sandra Buisman van de gemeente Haarlem. Zij is procesmanager ontwikkelprojecten, maar zo’n project als deze stadswandeling was helemaal nieuw.

Oversteken

“Ik heb nagedacht wat we over welke gebouwen in Haarlem vertellen. Een deel historie en een deel uiterlijke beschrijving. Best lastig om te kiezen welke details je wel en niet vertelt”, zegt Sandra. “Vervolgens heb ik teksten geschreven en een looproute gemaakt.” De kaarten en audio zijn gemaakt door Dedicon, dat is gespecialiseerd in toegankelijke informatie voor mensen met een leesbeperking. Dominieke: “Toen ik de opzet van de route zag zei ik ‘Hoe snel wil je me dood hebben?’ Bij de Stadsschouwburg de Wilhelminastraat oversteken kan namelijk niet. Die verkeerslichten hebben geen rateltikker. En de Kleine Houtstraat oversteken bij de Gedempte Oude Gracht kan ook niet.” Sandra: “Daar dacht ik als ziende niet meteen aan. Ik ging gewoon uit van de kortste route.”

Op het Stationsplein staat een speciaal bord met daarop in reliëf de kaart van de stadswandeling.

Borg

Bij de VVV op de Grote Markt zijn negen routekaarten te leen. Sandra: “De borg is 50 euro. Dat is best veel, maar de kosten voor vervanging zijn ook hoog.” Een routekaart bestaat uit twee A3-kaarten aan een ringband. Op de ene kant staat de reliëfkaart en op de andere kant QR-codes. Die scan je met je telefoon en een beeldbeschrijver vertelt over de locatie. “Details die wij niet kunnen zien”, legt Dominieke uit. “Zoals de vorm van een gebouw of de afbeelding in het glas-in-lood van de kerk.” Op de reliëfkaart zijn veertien hoogtepunten in de stad met een bolletje aangegeven. De looproute is een spitse streep en andere straten zijn platte strepen.

‘Ik hou niet van klagen, maar wel van ideeën inleveren’

Jaar van de Toegankelijkheid

De stadswandeling voor blinden en slechtzienden komt voort uit het Jaar van de Toegankelijkheid in Haarlem (2018). In dat kader had de gemeente geld gereserveerd voor initiatieven die de stad toegankelijker maken. “Ik hou niet van klagen, maar wel van ideeën inleveren. Dit idee stond nog op mijn lijstje. In principe kan een blinde of slechtziende deze wandeling zelfstandig maken, als dat ene knelpuntje is verholpen: het beginstuk van de route. De stadswandeling begint namelijk bij het station en de reliëfkaarten liggen bij de VVV. Maar hoe kom je daar zonder reliëfkaart? Daarom heeft Dedicon toegezegd dat er een kaart van Haarlem komt waarop het station en de VVV extra duidelijk staan.”

Onthulling

Sinds 30 januari is de stadswandeling ‘officieel’. Wethouder Marie-Thérèse Meijs onthulde op het Stationsplein het vaste bord met daarop eveneens de reliëfkaart en QR-codes. “Dit is echt een prachtig initiatief! Deze bijzondere plattegrond maakt onze stad ook voor mensen met een visuele beperking weer een stukje toegankelijker. En dat is wat we willen: een toegankelijke stad waar alle Haarlemmers mee kunnen doen.” Overigens is de route niet alleen leuk voor blinden en slechtzienden, maar ook voor zienden.

Tekst: Marieke Serruys | Foto: Chris Hoefsmit